Dhugaatii sukkaara hin qabne waggoota dhiyoo asitti jaalala dhoohe. Oomisha haaraa jalqabdaniittuu?

Waggoota dhiyoo asitti dhugaatii sukkaara hin qabne jaallatamaadha, shaayiin sukkaara hin qabne 'dhugaatii baay'ee rakkisaa ta'e' irraa gara 'the top stream' sammuu fayyadamtootaa keessatti jijjiiramee, deeggartoota dargaggoota hedduu horateera. Jaappaanii fi Kooriyaan Kibbaa aadaa fi amala shaayii sadarkaa walfakkaatu qaban ammallee gabaa shaayii sukkaara hin qabne biyya keessaa babal’isuuf bakka guddaa akka qaban xiyyeeffannoo kennuun barbaachisaadha.

Bara 2023tti gurgurtaan daldalaa shaayii sukkaara irraa bilisa ta’e Jaappaan keessatti gurgurtaa waliigalaa shaayii keessaa %82.5 yoo ta’u, Kooriyaan Kibbaa ammoo %79.1, Jaappaanitti dhihoo ta’a. Bara 2023tti gurgurtaan daldalaa shaayii Sugen irraa bilisa ta’e gurgurtaa daldalaa waliigalaa dhugaatii shaayii keessaa %9.5 qofa kan ta’u yoo ta’u, ammallee Jaappaanii fi Kooriyaa Kibbaa waliin qaawwa guddaa qaba.

Kanaafuu, itti gaafatamaan dhaabbilee shaayii sukkaara hin qabne gabaa shaayii qophaa’aa sukkaara hin qabne har’aa qaruuraa keessatti argamu akkamitti arga?

'Muuxannoo misoomaa gabaa dhugaatii Jaappaan bara 1985 irraa eegalee eeruun, guddinni itti fufiinsaan oomishaalee sukkaara irraa bilisa ta'anii fi sukkaara xiqqaa qaban dhugaatii sukkaaraan mi'eeffate bakka hin buune, garuu gabaa dabalataa bane, akkasitti gabaa dhugaatii waliigalaa sadarkaa misoomaa haaraa fide,' Bara 2025tti, gabaan shaayii sukkaara hin qabne 'Yeroo Lola Duraa' galchuu danda'a. Suntory, guddina itti fufiinsaan dhugaatii sukkaara irraa bilisa ta'e irratti abdii guddaa kan qabu, akkasumas 'way of selling' isaa jijjiireera, akkasumas oomisha haaraa gara 10 ta'u kan ifoomseera, kunis konfiraansii daldalaa Guraandhala 13 irratti afuura hin baay'annedha.

Oomishaalee haaraa kana erga adda baasnee booda, dhugaatiiwwan sukkaara hin qabne shaayii sukkaara hin qabneen bakka bu’an ammallee xiyyeeffannoo kalaqaa Suntory ta’uu arganna. Kalaqa oomishaa addaa kana duuba fedhii fayyadamtootaa qulqullaa’e dhugaatii sukkaara hin qabne ni argina.

Bara 2022tti fedhiin dhugaatii fayya qabeessa ta'e ni dabala. Xiinxala gamaaggama fayyadamtootaa baay'eetiin, yaad-rimee 'fayyaa ba'aa' keessatti, fayyadamtoonni '0 sukkaara', '0 fat', 'Meeshaalee Raw uumamaa' fi kkf irratti akka xiyyeeffatan argamuu danda'a. Adeemsa kana keessatti, dhugaatiiwwan gurguddoo fi kaappitaalli gabaa seenaniiru, gosa hunda '0' akka qabxii gurgurtaa '0 series' oomisha jedhamee labsame.

Guddina gabaatiin 'Three Zero' 'Basic Requirement' ta'ee jira, fayyadamtoonnis gaaffii fooyya'aa ta'e dhiyeessuu jalqabaniiru. Kalaqa oomishaa keessatti kalaqni fi bashannanni barbaachisaa ta’uu isaa, fayyadamtoonnis mi’aa hin eegamne qorachuuf fedhii guddaa qabu. Akka Innova Market Insights' 10n Top 10 Global Food and Beverage Trends 2025tti, adeemsi sadaffaan mi'aa uumuudha. [5]

Adeemsa kanaaf deebii kennuudhaan, shaayiin sukkaara hin qabne kallattii misoomaa adda addaa fi qoqqoodames kan qabu yoo ta’u, maqaawwan daldalaa dimenshinii dachaa kanneen akka gosoota shaayii fi babal’ina gosaa, kalaqa mi’aa, fi mul’ata qoqqoodinsaa irraa kalaquu jalqabaniiru.

Konfiraansii daldalaa kana irraa, Suntory kallattii misooma kalaqa qulqullaa’e kanaa fuulduratti dhiibaa akka jiru hubanneerra. Biraandiiwwan baay’ina oomishaalee haaraa irratti xiyyeeffachuu qofa osoo hin taane, kalaqa gatii fedhii fayyadamtootaa dursanii kan hordofan yoo ta’u, baay’inaafi qulqullina irratti xiyyeeffannoo walqixa ta’e hordofu.

Barreeffama kana keessatti, akka dhaabbata shaayii sukkaara hin qabne adda duree ta’etti, muuxannoo misoomaa Jaappaan keessatti qabutti fayyadamuun kalaqa naannoo shaayii sukkaara hin qabne Chaayinaa keessatti akkamitti akka guddisu fi fedhii fayyadamtootaa qoqqoodame guutuuf ni mari’anna. Suntory adeemsa gabaa dhohinsa eegumsa fayyaa waliin itti fufee oomisha haaraa eegala. Gargaarsa tarsiimoo kalaqa oomishaa haaraa qulqullaa’een akkamitti qabxiilee guddinaa haaraa qorachuu dandeenya?